Tips & tricks voor scheidsrechters

Als scheidsrechter kom je in een competitieve omgeving met teams, spelers en coaches. Dit gaat vaak gepaard met emoties: spelers steunen elkaar, coaches beschermen hun spelers, en supporters moedigen hun team luidkeels aan.

Als scheidsrechter is het jouw taak om de wedstrijd te ‘managen’. Hierbij zijn een aantal belangrijke punten om te onthouden:

  • Kom op tijd voor de wedstrijd, minimaal 15 minuten van tevoren.
  • Bereid je goed voor. Weet welke wedstrijd je gaat fluiten: hoe staan de teams in de competitie? Zijn er bijzonderheden, zoals een derby? Deze informatie kan je helpen inschatten hoe de wedstrijd verloopt en wat er van jou en je mede-scheidsrechter wordt verwacht.
  • Maak contact met de tafelaars; samen zorgen jullie voor een goed verloop van de wedstrijd. Maak duidelijke afspraken.
  • Leg contact met de coaches. Stel jezelf voor en vraag of de teams eerder tegen elkaar hebben gespeeld en hoe die wedstrijd verliep.
  • Controleer de gegevens op het digitale wedstrijdformulier (DWF) en zorg dat je bekend bent met de werking hiervan (zie tips op deze pagina). Als scheidsrechter ben je verantwoordelijk voor de controle van de spelersgegevens en voor het vastleggen van de wedstrijd in het DWF.
  • Ken de spelregels! Hier vind je een link naar de officiële spelregels. Let op: Bij U10/U12-wedstrijden gelden andere regels; zie onder! En bij de u14 wordt verplicht man-to-man verdedigd (zone is pas vanaf u16).
  • Video’s met spelsituaties: Via deze link kun je video’s bekijken met een uitgebreide uitleg over bepaalde spelsituaties: Basketball.nl – Basketbalregels en documenten (kies button voorbeeldfilmpjes).
  • Wees consequent en let op fair play bij spelers, coaches en publiek. Als toeschouwers zich misdragen, neem contact op met de coaches. Zij kunnen hun publiek aanspreken. Vermijd als scheidsrechter discussie met toeschouwers.

Voor verschillende zaken t.a.v. wedstrijdregels kunnen je informatie raadplegen bij de NBB:

Aanvullende spelregels voor U10 en U12

Alle trainers en scheidsrechters, die met deze jonge kinderen werken, hebben een bijzondere verantwoordelijkheid. Hun actieve begeleiding hierin is van groot belang voor het succesvol hanteren en toepassen van deze regels en daarmee voor de ontwikkeling van het kind binnen de basketbalsport.

Aan de ene kant willen wij kinderen zoveel mogelijk aan de basketbalsport binden. Dit houdt in dat iedereen in een positieve sfeer kan trainen en ook in de gelegenheid is om wedstrijden te spelen. Aan de andere kant is het doel van vooral de U10 /U12 groep om de individuele technische vaardigheid te vergroten. Tactische zaken in zowel aanvallend als verdedigend opzicht hebben bij deze leeftijdsgroepen nog weinig toegevoegde waarde. Daarom ook staat de persoonlijke ontwikkeling van het kind boven het winnen van wedstrijden.

Kortom spelplezier en ontwikkeling gaat voor het resultaat!
Van de scheidsrechters wordt verwacht dat zij zich vooral als begeleider opstellen in plaats van het technisch volgen en toepassen van de regels. Educatief fluiten: goede uitleg naar spelers en eventueel coaches als er wordt gefloten.

Er wordt gespeeld volgens de mini basketbal spelregels van de NBB

Hierbij moet echter rekening worden gehouden met de volgende aanpassingen

Vrije worpen
De vrije worp wordt genomen op de plaats waar de cirkel van de bucket het dichtst bij de basket ligt of op een punt ongeveer 1,8 meter beneden de vrije worplijn.

Puntentelling
De puntentelling is als volgt:

  • Als er gescoord wordt in de bucket, dan zijn dit 2 punten.
  • Als er gescoord wordt van buiten de bucket, dan zijn dit 3 punten.


Balgrootte
Er wordt gespeeld met balgrootte maat 5.

Perioden
De U10/U12 spelen 8 x een periode van 4 minuten. Er zijn in deze periode GEEN time-outs of wissels. Uitzondering is als er sprake is van een geblesseerde speler.

Slangensysteem
De teams spelen met een verplicht zogenaamd slangensysteem, zodat alle spelers aan nagenoeg de zelfde speel toekomen. Vooraf aan de start van de wedstrijd dient het daarvoor bestemde formulier te worden ingevuld door de coaches. Bij een blessure is de eerstvolgende speler, volgens het slagensysteem, degene die dan in het veld komt. Een voorbeeld van het slangensysteem vind je hier.

Verdediging

  • Man-to-Man verdediging is verplicht. Dit wil zeggen dat de verdediger maximaal op 2 meter afstand van de aanvaller dient te staan.
  • Een duidelijke Man-to-Man situatie moet altijd zichtbaar zijn.
  • Spelers mogen verdedigd worden vanaf het verlengde van de vrije worp lijn op de aanvalshelft (dus ¾ veld).
  • Alle vormen van full court press en/of double teaming zijn verboden.

Uitzondering op voornoemde regels

Man-to-man

  • Als een aanvallende speler bewust niet deelneemt aan het spel, om daarmee een verdedigende speler te binden, dan mag de verdedigende speler terugvallen in de verdediging. Als de aanvaller actief wordt, dan moet de verdediger direct de 2-meter regel in acht nemen.
  • Als een verdediger duidelijk is verslagen in een 1-1 situatie, dan mag er geholpen worden.
  • Bij een ongecontroleerde fastbreak situatie, is het niet mogelijk dat de verdedigers binnen 2 meter afstand van de aanvallers staan.

Aanval

  • Alle vormen van screens op de bal of van de bal af, zijn verboden.
  • Wat wel is toegestaan zijn give-and-go en het snijden naar de bal toe.

Straffen

  • Bij een overtreding op het zetten van een screen wordt gefloten voor een overtreding en krijgt de andere partij balbezit.
  • Bij herhaling van het hiervoor genoemde (het zetten van een screen), wordt de coach eerst gewaarschuwd en bij de volgende overtreding bestraft met een technische fout.
  • Bij het spelen van een zone-verdediging wordt de coach eerst gewaarschuwd en bij herhaling bestraft met een technische fout voor de coach.

Extra

  • Omdat winnen niet het belangrijkste doel is bij Mini-basketbal is een gelijke eindstand mogelijk. De eindstand wordt ‘bevroren’ wanneer een van de teams een voorsprong van 50 punten heeft behaald. Er wordt wel verder gespeeld maar de score wordt niet meer bijgehouden.
  • Bij de allerjongste jeugd (U8 , U10) mag de bal niet uit de handen getikt worden of afgepakt worden, wanneer de speler de bal in de handen heeft. Wanneer dit wel gebeurt, wordt er gefloten voor een overtreding en krijgt de tegenpartij de bal aan de zijkant.